Hoe logistieke ondernemingen kunnen ‘winnen’ op het gebied van duurzaamheid

Veel T&L-bedrijven zien duurzaamheid van oudsher als een kwestie van naleving van de regels. Vandaag de dag gaan velen van een 'nalevingsmentaliteit' over op een mentaliteit van doorlopende verbetering. Deze verschuiving begon al voor de coronacrisis en zal deze waarschijnlijk overleven. Succes in het tijdperk van 'doorlopende verbetering' zal worden gemeten in lagere emissie en reductie, hergebruik en het recyclen van materialen.

Wanneer de pandemie achter ons ligt, zullen transformaties op het gebied van duurzaamheid aangemoedigd worden door beleid. De EU heeft in mei 2020 €750 miljard ter beschikking gesteld voor klimaatgerelateerde steun, wat waarschijnlijk beschikbaar gesteld zal worden aan T&L-bedrijven die grote potentie hebben om zich middels duurzaamheidsverbeteringen en innovatie te transformeren.

Op de langere termijn zullen de T&L-bedrijven die het op het gebied van duurzaamheid gaan winnen dat doen door zich op de volgende vijf factoren te richten.

1)   Zorg dat u het juiste gegevens- en analysetalent vindt en koester dit

Aan het begin van hun duurzaamheidsavontuur weten maar weinig bedrijven al hoe zij hun uitstoot gaan verlagen of welke van het brede scala aan technologieën – robotica, blockchain, verzameling en analyse van big data – voor hen het meest effectief en efficiënt zal zijn. De meest succesvolle bedrijven rekruteren op de vaardigheden die hen helpen goed geïnformeerde keuzes te maken of werken samen met instituten, universiteiten of bedrijven die kunnen helpen. "Grotere bedrijven hebben vaak hun eigen R&D-teams", zegt Remco Schoonderwoerd, sectorleider Transport & Logistiek bij Mazars in Nederland. "Onder andere in Nederland maken jongere of middelgrote bedrijven echter gebruik van nabijgelegen universiteiten om toegang te krijgen tot talent."

Schoonderwoerd vindt daarnaast dat technische vaardigheden bedrijven kunnen helpen veerkrachtiger op verstoringen als pandemieën te reageren. "Bedrijven met toegang tot cybersecurity of vergevorderde IT-vaardigheden zijn beter in staat werken op afstand makkelijker en veiliger te maken", zegt hij.

2)   Datamining uit nieuwe en onverwachte delen van de onderneming

"Gegevensverzameling is vaak van essentieel belang voor duurzaamheid, omdat het bedrijven helpt inefficiënties te identificeren die in het verleden wellicht niet zichtbaar waren of voor lief genomen werden", zegt Michael Rofman, partner bij Mazars in de Verenigde Staten. Bedrijven moeten op onverwachte plekken zoeken om gegevens te vinden die aantonen waar die gaten zitten. Zo kan het nodig zijn om faciliteiten om te vormen tot slimme gebouwen waarin het energieverbruik in de gaten gehouden wordt en doorlopende efficiëntieverbeteringen geïdentificeerd worden, of op de weg geavanceerde geofencing-technieken te gebruiken om doorlooptijden te verbeteren en stationair draaien en de daarmee gepaard gaande uitstoot te verlagen.

3)   Haal het maximale uit bestaande relaties

Door klanten bij de discussie te betrekken kunnen bedrijven in het tweede en derde segment mogelijke innovaties identificeren en investeringen doen die voor de korte termijn wellicht te prijzig zijn, maar met het oog op de lange termijn goedkoper en groener zijn.

"Er varen elke dag schepen heen en weer tussen de Rotterdamse haven en de nabijgelegen Heineken-fabriek, die volle en lege flessen vervoeren", zegt Schoonderwoerd. "In de nabije toekomst gaat 's werelds eerste op accu's werkende schip dit doen." Dit is een innovatie die het scheepvaartbedrijf zich alleen kon veroorloven omdat het Heineken benaderde, zijn ambities op het gebied van duurzaamheid uitsprak en een contract voor de langere termijn overeenkwam. "Door zijn ambitie met een grote klant als Heineken te delen, kreeg het bedrijf de zekerheid dat zijn aanzienlijke investering in nieuwe schepen op accu's op de langere termijn rendement op zou leveren", zegt hij. "Anders was het te duur geweest."

Bedrijven die zich steeds meer op duurzaamheid willen toeleggen, zullen ook op andere manieren samenwerken. Reizen onder capaciteit – met lege ruimte in vrachtwagens, treinen of schepen – zijn een bekende uitdaging voor logistieke bedrijven, maar het is nu relatief eenvoudig een koper voor die lege ruimte te vinden, als bedrijven de gezamenlijke uitdaging onderkennen en de voordelen van samenwerking inzien. "Het komt steeds vaker voor", zegt Rofman, "dat je op de terugweg een andere vracht op kan pikken en er één met het juiste volume kan kiezen die de juiste kant op moet, zodat je niet met een lege wagen terug hoeft." Een soortgelijk patroon is te zien bij opslagruimte. "Waar het in het verleden voordelen leek te hebben om je eigen magazijnen te hebben, zodat je je verzekerd wist van veilige opslagruimte, lijkt samenwerken bij het huren van ruimte vandaag de dag meer voordelen te bieden, omdat het je de flexibiliteit biedt op fluctuaties in de vraag op de korte termijn – bijvoorbeeld als gevolg van Covid-19 – in te spelen", zegt hij.

4)   Richt u op voortvarend experimenteren

"Bedrijven die willen winnen op het gebied van duurzaamheid moeten niet bang zijn om te experimenteren met investeringen in duurzaamheid die wellicht onsuccesvol zullen zijn, wetende dat sommige wel zullen slagen", zegt Schoonderwoerd. Zo hebben een aantal Nederlandse logistieke bedrijven hun uitstoot verlaagd door een hulpmiddel te gebruiken waarmee het gedrag van hun chauffeurs gemonitord kan worden, wat hen aanmoedigde om – naast andere veranderingen in rijgedrag – minder abrupt te remmen, waardoor de banden minder sleten en de uitstoot met 10% verlaagd kon worden.

"We horen over gebouwen waar drones op het dak geparkeerd kunnen worden, vrachtschepen die ten behoeve van doorlopende verbetering meer gegevens over brandstof verzamelen en vrachtwagens die in konvooi rijden, met een chauffeur van vlees en bloed in de voorste vrachtwagen en een konvooi van autonome vrachtwagens erachter", zegt Schoonderwoerd. "Zeven van de tien nieuwe ideeën zullen falen, maar het is de moeite waard."

Experimenteren kan ook in de bedrijfsvoering. "Eén van mijn cliënten vraagt haar klanten of zij meer zouden kunnen doen om met hergebruik van hun afval inkomsten te genereren, om een kleine marge mogelijk voordeliger te maken", zegt Schoonderwoerd.

5)   Zie in dat het nooit meer 'business as usual' wordt

Elk bedrijf is anders qua grootte, voetafdruk, locatie en positie op de markt en dus moeten winnende bedrijven structuren en processen implementeren om uit te vinden wat in hun geval werkt. Mogelijke voorbeelden zijn gesprekken met klanten, samenwerken aan initiatieven met nabijgelegen bedrijven of simpelweg werkgroepen binnen het bedrijf instellen om te brainstormen, nieuwe manieren van werken te vinden of samenwerkingen aan te gaan met universiteiten en anderen.

Winnende bedrijven op het gebied van duurzaamheid dienen volledig in te zien dat business as usual niet meer voldoet. "Cliënten, klanten, uitvinders en de markten zullen logistieke bedrijven steeds meer gaan afrekenen op hun prestaties op het gebied van duurzaamheid", aldus Rofman. Om aan deze groeiende verwachtingen te voldoen, zal men van naleving op voortdurende verbetering moeten overgaan – met andere woorden: duurzaamheid niet langer zien als iets dat even geregeld moet worden, maar als een mogelijkheid om te experimenteren, innoveren en ontdekken, in de komende jaren en decennia.