Kleine stappen en grote sprongen: toekomstig vervoer werkelijkheid maken

“De komende jaren zullen de meest verrassende mobiliteitsontwikkelingen zich voordoen in de lucht”, voorspelt Stefan Schmal, Partner bij Mazars. “Of het nu gaat om privéluchtvervoer, onbemande drones of ruimtevaart, de mogelijkheden zijn enorm.” Wat klinkt als luchtkastelen wordt in feite al ondersteund door de voortgang die op de grond wordt geboekt. “In Frankrijk zien we al experimenten met vliegende taxi’s om de wegen te ontlasten voor de Olympische Spelen 2024 in Parijs”, zegt Olivier Guillot, Partner bij Mazars. Intussen toont het toenemende gebruik van kabelbanen in Midden-Amerikaanse steden het succes aan van mobiliteitsoplossingen die gebaseerd zijn op fantasierijke, creatieve ideeën.

Bij het vormgeven van toekomstige mobiliteit gaat het niet alleen om nieuwe vervoerswijzen. Ook verbeteringen in bestaande vormen leiden tot schonere oplossingen. “De technologie voor schonere vliegtuigen bijvoorbeeld, ontwikkelt zich elk jaar verder”, zegt Guillot. “Er zijn aanwijzingen dat waterstofaandrijving de milieu-impact van vliegtuigen met 75 tot 90% kan verminderen. De Airbus ZEROe heeft als doelstelling dit in 2035 te realiseren.” (Voor meer informatie, zie ons recente artikel over de toekomst van de luchtvaart na Covid-19.)

“Ook worden er schonere vervoerswijzen ontwikkeld voor maritiem gebruik. De eerste schone schepen aangedreven door vloeibaar aardgas of elektriciteit varen al en op de weg neemt ook het aantal waterstofauto's toe.”

Op naar een veiligere, eenvoudigere toekomst

Elk van deze stappen maakt ook de weg vrij naar een veiliger, eenvoudiger ecosysteem van mobiliteit. Luchttaxi's bijvoorbeeld, kunnen nieuwe vervoersroutes mogelijk maken en wegen ontlasten. “Autonome voertuigen kunnen ook voor meer veiligheid op de weg zorgen. Door onderlinge communicatie en coördinatie maken autonome auto's een betere doorstroming van het verkeer en minder ongelukken mogelijk”, aldus Schmal.

In de VS is er momenteel ongeveer één dodelijk ongeval op elke 150.000 verreden kilometers. Het zal nog lang duren voordat volledig autonome auto's genoeg kilometers hebben gereden voor een vergelijking, maar in 2016 beweerde Tesla dat de Autopilot-modus, geavanceerde rijondersteuning, met zaken als zelfbesturing, cruise control, automatisch wisselen van rijbaan en autonome navigatie, veiliger is dan de huidige norm. Volgens Tesla is er weliswaar een auto in Autopilot-modus betrokken geweest bij een dodelijk ongeval, maar dat gebeurde pas na 200 miljoen kilometer in deze modus.

Het allerbelangrijkste is misschien wel dat nieuwe vervoerswijzen de mogelijkheid bieden tot een schonere lucht en meer welzijn. “Koolstofvrije vervoerswijzen verbeteren waarschijnlijk de algehele gezondheid en zijn ook beter voor het milieu”, zegt Guillot. “Een efficiënter ecosysteem van mobiliteit betekent minder verkeer, stress, lawaai en gevaar.” Als alle auto's in het VK elektrisch waren, zou de uitstoot van het VK naar schatting bijna 12% dalen.

Wie neemt het risico en de verantwoordelijkheid op zich?

Het moment waarop deze technologieën deel van ons dagelijks leven gaan uitmaken, hangt af van hoe goed commerciële, culturele en juridische horden worden genomen. “De hoge opstart- en onderzoekskosten ontmoedigen een brede inzet van deze technologieën”, zegt Michael Dessulemoustier, Partner bij Mazars. “Het ontbreken van een juridisch precedent rond autonome auto's brengt risico's met zich mee inzake de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid voor ongevallen. En hoewel mensen persoonlijke, autonoom vliegende drones een fantastisch idee vinden, twijfelen ze misschien toch om zelf in te stappen.”

Niet alleen moeten deze horden worden genomen, er moet ook vraag zijn naar nieuwe vervoerswijzen. Voor degenen die zich bezighouden met mobiliteit, heeft de coronapandemie geleid tot ongemakkelijke vragen over hoeveel persoonlijke en zakelijke reizen noodzakelijk zijn, en in hoeverre reizigers op korte termijn bereid zijn vervoer te delen als dat kan worden vermeden.

Sceptici overtuigen

Volgens Schmal brengen deze sprongen voorwaarts elk hun eigen problemen met zich mee. “Drones en luchttaxi's kunnen grote onzekerheid en angst veroorzaken. Er zijn talloze onheilspellende science fiction scenario’s waar mensen aan denken. Als mens hebben we de gewoonte risico's over het algemeen te vermijden. Veiligheid gaat vaak boven alles.” Als deze manier van denken terrein wint, zou dit de inzet van nieuwe vervoerswijzen belemmeren, maar niet geheel tegenhouden. “Veel vervoersmiddelen die we vandaag de dag vanzelfsprekend vinden, zoals treinen, werden ook sceptisch onthaald, maar de vraag daarnaar nam toe toen ze veilig bleken te zijn”, zegt Guillot.

Om sceptici te overtuigen, moeten beleidsmakers en wetgevers er eveneens voor zorgen dat alle nieuwe vervoerswijzen die op de weg of markt verschijnen aan strenge criteria voldoen. Dit geldt ook voor thema’s die voor het vervoer relevant zijn, zoals verzekeringen, gegevensbescherming en aansprakelijkheid. “Stel dat het luchtverkeer toeneemt”, zegt Guillot. “Dan is strikte regelgeving onontbeerlijk om reizigers gerust te stellen en te waarborgen dat het luchtruim veilig kan worden gedeeld. En als het gebruik van drones blijft toenemen, moeten er vragen worden beantwoord over passende wetgeving, infrastructuur, laadstations, luchtkaarten, en niet te vergeten de afstemming op bestaande luchtverkeersleidingsystemen.”

Auto's zonder bestuurder, taxidiensten via helikopters, waterstofaandrijving, geïntegreerde en effectieve drone-netwerken, al deze oplossingen verschuiven langzaam van science fiction naar de alledaagse realiteit. De media-aandacht voor nieuwe technologieën richt zich vaak alleen op grote doorbraken: succesvolle prototypen, de eerste inzet en commerciële introducties. Maar tussen elk van deze doorbraken zijn er talloze kleinere stappen die gezet moeten worden om het vervoer van de toekomst werkelijkheid te maken. “Het zijn deze kleine stappen die leiden tot de concrete toepassing”, zegt Schmal. “Grote doorbraken zijn belangrijk, maar zonder kleine stappen komt er niets tot stand.”