Verplichtingen van musea op grond van de witwasbestrijdingsregels van de overheid

Contante betaling

Al langer geldt voor iedereen die bedrijfsmatig handelt als verkoper of koper van goederen dat er verplichtingen zijn op grond van de ‘Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme’ (Wwft), als er een betaling van € 10.000 of meer in contanten plaatsvindt. Dergelijke contante betalingen zullen bij musea weinig voorkomen. Maar door een recente wijziging van de Wwft kunnen musea sneller met de Wwft in aanraking komen dan voorheen. Daar is bij gekomen dat deze wet ook geldt bij de koop of verkoop van kunstwerpen voor € 10.000 of meer bij een andere vorm van betaling dan contanten. Bovendien vallen personen die bedrijfsmatig bemiddelen bij de koop en verkoop van onder meer kunstvoorwerpen, antiquiteiten en edelstenen eveneens onder de Wwft.

Dit betekent dat musea, als zij als verkoper of koper van kunstvoorwerpen optreden en de prijs € 10.000 of meer is, een ‘cliëntenonderzoek’ dienen uit te voeren naar de wederpartij, de transactie en het één en ander dienen te documenteren als in de Wwft voorgeschreven. Wanneer er aanleiding voor is, is het verplicht om een ‘ongebruikelijke transactie’ te melden bij FIU-Nederland. Gelijksoortige regels gelden bij bemiddeling.

‘Ongebruikelijke transactie’

Bij de verkoop en koop van kunstvoorwerpen is zo’n ongebruikelijke transactie aan de orde als het museum aanleiding heeft om te veronderstellen dat de transactie verband kan houden met witwassen of terrorismefinanciering; dit wordt ‘de subjectieve indicator’ genoemd.

Daarnaast geldt op dit moment bij (ver)koop van kunstvoorwerpen een ‘objectieve indicator’ - dat is een indicator waarbij altijd een melding moet worden gemaakt (ook al zijn er geen witwas- of terrorismefinancieringsvermoedens) - als de prijs € 20.000 of meer bedraagt. Binnenkort wordt deze indicator gelijk getrokken met de objectieve indicator voor handelaren, zodat dit alleen geldt als het contant betaalde deel van de prijs € 20.000 of meer bedraagt.

Maatregelen

Als museum wilt u natuurlijk niets te maken hebben met witwassen of terrorismefinanciering. Daarbij kan het niet naleven van de regels tot kostbare sancties leiden. Daarom is het van belang om maatregelen te nemen. Allereerst dient ervoor te worden gezorgd dat de personen die binnen uw museum betrokken zijn bij de verkoop of koop van kunstvoorwerpen weten wanneer de Wwft van toepassing is, welke maatregelen de Wwft voorschrijft, wat het cliëntenonderzoek inhoudt en wanneer ongebruikelijke transacties moeten worden gemeld. Daarnaast zijn er interne organisatorische maatregelen nodig, waarbij het in sommige gevallen nodig kan zijn om beroep te doen op externe ondersteuning, bijvoorbeeld juridisch advies of een antecedentenonderzoek naar de wederpartij. Bij het nemen van deze maatregelen kunnen wij u ondersteunen.

Wwft-plichtige ondernemingen die musea bedienen, zoals banken, kunnen navraag doen of de Wwft wordt nageleefd en dit meewegen bij hun cliëntenonderzoek. Dat is eveneens een aspect om rekening mee te houden.

Meer weten?

Wilt u meer informatie over dit onderwerp? Neem dan contact op met Egon de Prouw, Partner Audit en sectorleider Not-for-Profit en Culturele instellingen, per e-mail of per telefoon: +31 (0)88 277 10 24 of met Xander Alders, advocaat bij Pellicaan Advocaten, per e-mail of per telefoon: +31 (0)88 627 22 93. Zij helpen u graag verder.