Familiebedrijven: de motor van de Nederlandse economie

Onderscheiden familiebedrijven en niet-familiebedrijven

Familiebedrijven worden over het algemeen erkend als uniek vanwege de eigenaardige eigendoms- en zeggenschapsstructuur. Familierelaties, het bedrijf en eigendom zijn met elkaar verweven, waardoor familiebedrijven zich onderscheiden van niet-familiebedrijven. Naast de talloze anekdotes die de eigenaardigheid onderschrijven, is er ook consensus onder academici op basis van wetenschappelijk onderzoek. Er speelt een bepaalde dynamiek in familiebedrijven waardoor zij zich anders gedragen dan hun ‘gewone’ tegenhangers.

Hoewel familiebedrijven onderling kunnen verschillen van elkaar, zijn er algemene karakteristieke thema’s die spelen in het traditionele familiebedrijf. Zo zien we onder meer het volgende vaak terugkomen:

• Transgenerationele intenties
  Familiebedrijven hebben vaak een robuuste langetermijnfocus welke aangewakkerd is door het verlangen om het bedrijf in de familie te kunnen houden. Zij streven naar stabiliteit en het opbouwen van duurzame relaties zodat latere generaties hier ook profijt van kunnen hebben.
• Socio-emotionele waarde
  Familiebedrijven streven vaak naar doelen die niet (alleen) gebaseerd zijn op financiële waarde. Families hechten ‘socio-emotionele’ waarde aan het in stand houden van een familiereputatie en identiteit of de mogelijkheid om familieleden een carrière te kunnen bieden. Beslissingen in familiebedrijven worden genomen op basis van financiële en socio-emotionele aspecten. Dit kan voor extra complexiteit zorgen.

• Conflicten
  Conflicten komen voor in elk bedrijf, maar bij familiebedrijven in het bijzonder. Het ontbreken van een scheiding tussen familie en het bedrijf kan er namelijk voor zorgen dat intrafamiliale conflicten doorsluizen naar het bedrijf of daar in het ergste geval zelfs worden uitgevochten. Daarnaast kan er ook de nodige spanning ontstaan bij de afweging tussen het behoud van familievermogen en investeringen voor verdere groei.

Bedrijfsoverdracht

Bovengenoemde karakteristieke thema’s resulteren ook in een afwijkend acquisitiegedrag. Zo zijn familiebedrijven vaak minder snel geneigd om risicovolle, grote of sterk diversificerende acquisities te doen. Een goed lopend familiebedrijf wil immers niet hun transgenerationele intenties teniet doen door een risicovolle overname die slecht uitpakt. Ook wil een familiebedrijf dat al generaties lang actief is binnen een bepaalde sector geen afbreuk doen aan hun identiteit door het doen van een diversificerende overname.

Aan de verkoopkant zien we wat meer voor de hand liggende spanningen. Zo moet vaak de afweging gemaakt worden om opvolging binnen de familie te zoeken of toch extern te kijken naar een geschikte opvolger. In het laatste geval ligt de verkoop van een familiebedrijf vaak gevoelig, vooral wanneer het bedrijf al generaties lang in bezit van de familie is. Naast opvolgingsvraagstukken kunnen ook familiaire conflicten ervoor zorgen dat er aan een (externe) verkoop gedacht wordt. Bovendien kan een gedeeltelijke verkoop interessant zijn voor families. Door de verkoop van een minderheidsbelang kan een deel van het familievermogen veiliggesteld worden terwijl tevens eigendom en zeggenschap gewaarborgd worden.

Ook bij andere aspecten binnen het M&A-proces kunnen familiebedrijven met extra complexiteit te maken krijgen. Zo krijgen ze niet alleen te maken met bedrijfswaardering bij een overname of externe verkoop, maar ook bij de veelvoorkomende bedrijfsopvolging in de familie. In dat laatste geval zullen er vaak geen harde onderhandelingen gevoerd worden. Desalniettemin kan een te lage waardering ervoor zorgen dat de fiscus later met onaangename claims komt, waardoor ook hier rekening moet worden gehouden met verschillende belangen.

Financieringsadvies

Financiering blijkt vaak eveneens een complex vraagstuk te zijn waarbij de familie streeft naar een balans tussen de normen en waarden van de familie en de behoefte van het bedrijf. Hierbij kunt u denken aan de juiste bancaire financiering, maar bijvoorbeeld ook het aantrekken van private equity als financieringspartner. Voor sterk groeiende familiebedrijven vormt het regelmatig een uitdaging om groei zuiver en alleen met toegevoegde winsten en bancaire financiering te financieren. Extern risicodragend kapitaal kan er dan voor zorgen dat de balansverhoudingen gezond blijven of een versnelling in de groei faciliteren.

Waar private equity vroeger vaak botste met de langetermijnfocus of waarden van familiebedrijven, zien we dat het tegenwoordig steeds vaker een passende langetermijnoplossing kan bieden.

Mazars kan u helpen

Familiebedrijven zijn speciale, krachtige bedrijven met een uniek karakter. Om familiebedrijven goed te kunnen voorzien van advies, dient er rekening te worden gehouden met de specifieke bedrijfs- en familiesituatie. Mazars Corporate Finance heeft vergaande kennis van de dynamiek en complexiteit in het familiebedrijf en is specialist in bedrijfsoverdracht en financieringsadvies. De specialisten kunnen u helpen bij het vinden van de juiste balans tussen familie- en bedrijfsbelangen.

Meer weten?

Bent u op zoek naar passend advies voor een familiebedrijf op het gebied van fusies en overnames, bedrijfsopvolging, bedrijfswaardering, prijsvorming of financieringsvraagstukken? Neem dan contact op met Aron de Jong per email of per telefoon +31 (0)88 277 18 00 of met Joost Reefhuis per email of per telefoon +31 (0)88 277 17 68. Zij helpen u graag verder.