Een nieuw tijdperk voor klimaatrisicoanalyse

Voor bedrijven wordt de directe impact van klimaatverandering op bedrijfsactiviteiten steeds duidelijker. Alleen al in 2022 schatte herverzekeraar Munich Re de totale wereldwijde economische verliezen als gevolg van natuurrampen op US$ 270 miljard. Als gevolg hiervan verwachten investeerders, consumenten en regelgevers meer betrokkenheid van bedrijven bij klimaatbescherming. Opvallend is dat er van meer bedrijven wordt geëist om over te stappen van vrijwillige rapportagestandaarden van de Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD) naar verplichte rapportagevereisten.

Deze benadering werd benadrukt tijdens COP28, waar aankondigingen van de Financial Stability Board (FSB) en de International Financial Reporting Standards (IFRS) bevestigden dat de focus en verantwoordelijkheid voor klimaatrapportage vanaf 2024 zullen verschuiven van TCFD en FSB naar de International Sustainability Standards Board (ISSB). Deze verandering valt samen met de wereldwijde acceptatie van IFRS S1 en S2. Hoewel IFRS-duurzaamheidsnormen momenteel vrijwillig zijn, overwegen overheden actief om ze verplicht te stellen.

Overgang naar verplichte rapportage over klimaatrisico's

Als de eerste uitgebreide standaarden voor het rapporteren van gegevens over klimaatrisico’s, waren de aanbevelingen van de TCFD (gepubliceerd in 2017) baanbrekend. Gezien als het definitieve kader voor het identificeren van klimaatgerelateerde kansen en risico's, financiële impact en consistente duurzaamheidsrapportage, ondersteunt 97% van de 100 grootste bedrijven wereldwijd de TCFD, rapporteert gegevens volgens de TCFD-aanbevelingen, of doet beide.

De TCFD-aanbevelingen vormen de basis voor nieuwe EU-regelgeving, zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de EU-taxonomie. Als gevolg hiervan hoeven bedrijven die al gebruikmaken van de TCFD-aanbevelingen of gegevens internationaal (buiten de EU) rapporteren geen belemmeringen te verwachten, aangezien de standaarden op elkaar voortbouwen. Deze inmiddels goed begrepen TCFD-principes zijn verankerd in IFRS S1 en S2, en spelen een centrale rol in de transitie van vrijwillige naar verplichte openbaarmaking van klimaatrisico's. Zeker nu steeds meer landen overwegen IFRS-duurzaamheidsnormen verplicht te stellen

Wat echter wel zal veranderen, is de diepte en analyse van de klimaatrisicoanalyse die verplichte rapportage in de toekomst zal vereisen.

ESRS en EU-taxonomie: analyse van fysieke klimaatrisico's

De verplichtingen van de CSRD worden ondersteund door de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). De ESRS maken de openbaarmaking van klimaatrisico's in het managementverslag verplicht voor alle bedrijven die klimaatverandering als een materiële kwestie hebben geïdentificeerd. Volgens de ESRS E-1 moeten tijdelijke risico's en kansen worden vermeld, naast fysieke risico's in een zogenaamde worst-case scenario en een scenario van 1,5 graden. Een financiële beoordeling van risico's en kansen zal ook deel uitmaken van de rapportagevereisten.

Met de Taxonomy Regulation wil de EU investeringen in duurzame economische activiteiten bevorderen die door de taxonomie als groen worden aangemerkt. Taxonomieconformiteit betekent dat economische activiteiten aanzienlijk bijdragen aan minstens één van de zes milieudoelen. Tegelijkertijd moet economische activiteit die voldoet aan de taxonomie voldoen aan het criterium "geen significant kwaad doen", wat betekent dat het niet in strijd mag zijn met één van de andere vijf milieudoelen.

Bedrijven die onderhevig zijn aan de taxonomieregulering moeten over het afgelopen boekjaar bekendmaken welke omzet zij hebben gegenereerd met taxonomieconforme bedrijfsactiviteiten of welke investerings- en exploitatiekosten (OpEx and CapEx) zijn gegaan naar activiteiten die als duurzaam worden beschouwd. 

Oriëntatie, benaderingen en volgende stappen voor bedrijven

De komst van de verplichte rapportage over klimaatrisico betekent dat het nu cruciaal is voor bedrijven om een ​​uitgebreide blik te werpen op de normen om een geschikt proces te definiëren dat voldoet aan alle rapportagevoorschriften. Door gebruik te maken van hoge emissie naar net-zero scenarioanalyses kunnen klimaatrisicoanalyses financiële impact identificeren en de noodzaak voor actie in risicobeheer in een vroeg stadium vaststellen. Tijdens dit proces dient men rekening te houden met verschillende fysieke en transitierisico’s en -kansen als gevolg van klimaatverandering.

De eerste stap is het identificeren van geschikte analyseobjecten die cruciaal zijn voor het succes van de onderneming. Dit omvat mogelijk onder andere kantoorpanden, productiefaciliteiten, datacenters of een wagenpark, afhankelijk van de rapportagevereisten voor fysieke risico’s. Onder transitierisico’s vallen markt- of productsegmenten of vraagontwikkeling. Het is essentieel om hierbij rekening te houden met bedrijfsoperaties, inclusief de upstream en downstream waardeketen van de onderneming.

Als tweede stap worden de analyse-objecten gecontroleerd op hun kwetsbaarheid met betrekking tot klimaatrisico’s in de verschillende klimaatscenario’s. Dit vereist kwantitatieve data gebaseerd op de laatste wetenschappelijke bevindingen. Rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties, waarin regelmatig wetenschappelijke, technische en sociaal-economische informatie over klimaatverandering wordt beoordeeld, bieden een solide basis voor het verzamelen van kwantitatieve gegevens.

Nu we een nieuw tijdperk van verplichte rapportage ingaan, is het van cruciaal belang om de klimaataanpassingsplannen te herzien en de diepgang en analyse van de rapportage over klimaatrisico's te verbeteren. Het is een aanpak waarmee bedrijven zich niet alleen kunnen positioneren als meer klimaatrisico vriendelijk, maar het proces ook transparant kunnen communiceren naar relevante stakeholders.

Meer weten over COP28?

Wilt u meer weten over de ontwikkelingen die volgen op de COP28? Neem dan contact op met Jessica Boekhoudt via e-mail of per telefoon: +31 (0)88 277 10 34 of met Danny Janssen via e-mail of per telefoon: +31 (0)88 277 13 20. Zij helpen u graag verder.