De kansen van de unieke dynamiek van het familiebedrijf in een crisis

20 juli 2020 – Voor u als familiebedrijf is het van groot belang dat u crises en risico’s goed beheerst. Niet alleen tijdens de coronacrisis waar we ons nu in bevinden, maar in iedere crisis. Er staat voor uw familiebedrijf vaak veel op het spel. Van het goed zorgen voor het personeel en de reputatie, tot de ambitie om uw familiebedrijf voort te laten bestaan op de lange termijn en het behouden van al het goede werk van vorige generaties. Hoe zorgt u ervoor dat uw familiebedrijf in een (financiële) crisis het hoofd boven water houdt?

Crisismanagement

Crisismanagement is het proces waarbij u zich als familiebedrijf bezighoudt met een onverwachte gebeurtenis die het familiebedrijf of haar stakeholders dreigt te schaden. Crisismanagement is van groot belang om de continuïteit van de onderneming te waarborgen. Hierbij gaat het niet alleen om de wijze waarop u als familiebedrijf moet handelen ten tijde van een crisis, maar ook over de voorzieningen die moeten worden getroffen om een crisis te voorkomen dan wel daar zo goed mogelijk op voorbereid te zijn en de situatie te beheersen. Een crisis dwingt u om kritisch na te denken over hoe werkomgevingen, netwerken, logistieke ketens en resources worden ingezet, in welke mate er afhankelijkheid van anderen is en wat de impact op de directe omgeving is.

Crisismanagement in het familiebedrijf

Familiebedrijven worden gekenmerkt door de unieke overlapping van familie, eigendom en bedrijf. In veel gevallen vormt deze combinatie de kracht van het bedrijf. Deze unieke dynamiek zorgt voor een lange termijnfocus en duurzaam beleid. In sommige gevallen kan deze overlapping echter ook tot een grotere kwetsbaarheid in c.q. vatbaarheid voor een crisis leiden, aangezien de oorzaken van bedrijfscrises in veel gevallen intern liggen. Kleinere familiebedrijven bereiden zich zelden voor op een crisis en vertrouwen meer op geïmproviseerde en reactieve responses.

Van risico’s tot crisisplan

U bent als familiebedrijf bijzonder in uw eigen (bedrijfs)cultuur, kracht en dynamiek, waardoor u over het algemeen goed door (financiële) crises heen komt. Daarnaast bent u als familiebedrijf over het algemeen conservatiever gefinancierd, aangezien het vermogen voornamelijk bestaat uit winstreserveringen. Hierdoor bent u minder afhankelijk van financiële instellingen, zoals banken en bent u beter in staat om tegenslagen op te vangen en het langer vol te houden.

In een crisistijd zijn er wel degelijk ook risico’s die uw familiebedrijf moet managen. Risico’s die betrekking hebben op het eigendom, de familie en het bedrijf. Denk hierbij aan een plotselinge terugloop van producten of diensten, een afname van de liquiditeit of onenigheid binnen de familie over het beleid. Alvorens een crisisplan op te stellen, moeten deze risico’s in kaart worden gebracht.

Na het inventariseren van de risico’s, kan het crisisplan worden gemaakt. Bij de ontwikkeling van het plan is het belangrijk om te definiëren wat wordt verstaan onder het begrip crisis. Werk in het plan alle mogelijke risico’s op het gebied van het bedrijf, eigendom en familie uit.

Met de volgende maatregelen kunt u als familiebedrijf ervoor zorgen dat u een (financiële) crisis zo goed mogelijk zal doorstaan:

  1. Stel een crisisplan op en richt een crisisorganisatie in. Het crisisplan bevat de verschillende procedures die gevolgd moeten worden tijdens een crisis. Ook bevat het crisisplan een organogram van de crisisorganisatie.
  2. Zorg voor een duidelijk beleid voor de komende periode. Communiceer hierbij overzichtelijk wat er van de familie en het personeel wordt verwacht.
  3. Bij familiebedrijven is de relatie met het personeel van groot belang. De loyaliteit van het bedrijf naar de werknemers en vice versa  is de kracht van de onderneming. In crisissituaties kan echter een onvoldoende uitgewerkt personeelsbeleid ook voor onduidelijkheid zorgen. Benut deze tijd om uw personeelsbeleid te optimaliseren.
  4. Het draait in een crisissituatie grotendeels om het beheren van de liquiditeit. Plan een aantal maanden vooruit, waarbij rekening wordt gehouden met de impact van de crisis op de cashflow. Mazars heeft een dashboard ontwikkeld om snel en eenvoudig goed inzicht te krijgen in de impact van verschillende scenario’s op de liquiditeit.
  5. Kijk kritisch naar grote uitgaven c.q. investeringen: zijn deze gedurende de crisis financieel verantwoord? In sommige gevallen moet een investering juist naar voren worden gehaald vanwege de crisis. Een crisistijd hoeft immers op zichzelf geen reden te zijn om minder te investeren, mits financieel verantwoord.
  6. Zorg voor een strak debiteurenbeleid.
  7. Ga met leveranciers en financiële instellingen om tafel om contracten te heronderhandelen.

Mazars kan u helpen

Onze specialisten helpen u graag bij de ontwikkeling van uw familiebedrijf en hebben een scherp oog voor de interessante dynamiek waar een familiebedrijf mee te maken heeft. We kunnen u in dat kader adviseren bij  risicobeheersing en strategie. Wij luisteren daarbij naar uw wensen als ondernemer, stellen gerichte vragen en denken met u mee om uw bedrijf verder te brengen. Ook helpen wij u graag – indien aan de orde - met het opstellen van een crisisplan waarbij wij gebruik kunnen maken van het Reshape programma.

Meer weten?

Heeft u hulp nodig bij het opstellen van een crisisplan of het managen van crises en risico’s binnen uw familiebedrijf? Neem dan contact op met Kees de Heus per e-mail of per telefoon: +31 (0)88 277 19 85 of met Dounia de Jonge per e-mail of per telefoon: +31 88 277 18 95. Zij helpen u graag verder.